İnsanların yerine getirmesi gereken ibadetlerden birisi kurbandır. Kurban ibadetinin yerine getirilmesi nafile ve vacip kurban türüne göre değişiklik gösterir.
Nafile kurban türleri arasında akika kurbanı vardır ve günümüzde pek çok Müslüman tarafından kesilir. Kesilen kurban eti kesimi yapan kişiler tarafından tüketilebileceği gibi yardıma muhtaçlara ve yiyecek bulamayanlara yardım olması amacıyla dağıtılabilir.
Bu kurban bireysel olarak kesilebileceği gibi derneklere bağış yapma yoluyla da kesilebilir. Akika kurbanı bağışlamak için seçilebilecek dernekler arasında Beni Bırakma Derneği’ne de rastlanır.
Akika yeni doğan çocuğun başında bulunan saç anlamına gelen bir kelimedir. Çocuğun başında bulunan saç hürmetine, çocuğun sağlıklı olması ve Allah rızasının kazanılması için akika kurbanı kesilir.
Akika kurbanı yeni dünyaya gelen kız ya da erkek çocuk için kesilen kurbana verilen isimdir. Bu kurban İslam dininde yer alan nafile kurban çeşitlerinden birisidir ve kişilerin isteğine bağlı olarak kesilebilir.
Kız veya erkek çocuk için akikanın kesilme sebebi çocuğun doğumu için Allah’a şükretmektir. Bu kurbanla çocuğun anne ve babasına hayırlı evlat ve Allah’a hayırlı kul olması amaçlanır. Bunun yanı sıra çocuğun doğumu vesile kılınarak yoksullara kurban yardımında bulunma amacıyla da akikanın kesilmesi mümkündür.
Dünyaya gelen çocuk için akika kurbanı kesmek şart değildir. Peygamber Efendimiz tarafından edinilen rivayetlerde akika kurbanının kesilmesi için kişilerin akika kesmek istemeleri gerektiği bilgisi edinilmiştir. Buna göre çocuk sahibi olan anne ya da baba akika kesmeyi arzu ediyorsa şartlara uygun olarak kesimi gerçekleştirebilir.
Akika kurbanı kesmemenin kişiyi bağlayan bir yükümlülüğü yoktur. Çocuk sahibi olan kişiler akika kesmeyi istiyor ve mali durumları yerindeyse kesebilirler. Ancak bu kurbanı kesmemeleri onların günahkar olmalarına neden olmaz. Buna rağmen bazı mezheplerde bu kurbanın sünnet olarak kabul edilmesi sünnetin yerine getirilmediği düşüncesini ortaya çıkarabilir.
Akika kurbanı hem kız çocuk hem de erkek çocuk için kesilebilen bir kurbandır. Ancak insanlar arasında erkek çocuk için 2 kız çocuk için 1 akika kesilmesi gerektiği inanışı vardır. Bu inanışın kaynağı ise Ebu Davud tarafından verilen rivayette erkek çocuk için 2 koyun kız çocuk için 1 koyun kesilmesinin belirtilmesidir.
Ebu Davud rivayeti sayesinde uzun yıllardır erkek çocuk için 2 kız çocuk için 1 akika kesileceği kabul edilir. Ancak Peygamber hadis ve rivayetlerinde kurban sayısına dair kesin bilgi verilmemiştir. Bu nedenle kız ya da erkek için 1 akika kurbanının kesilmesi yeterli olur.
Akika kurbanını kesebilecek en önemli kişi doğan çocuğun babasıdır. Çocuğun babasının olmaması veya kurban kesemeyecek durumda olması durumda babanın vekalet verdiği kişinin kurbanı kesmesi mümkündür. Vekaleten akika kurbanı kestirmek isteyenler tanıdıkları yanı sıra dernekleri de tercih edebilirler. Bu sayede kesilen kurban ihtiyaç sahiplerine dağıtılabilir.
Yeni doğan çocuk için ve Allah rızası için akika kurbanını kesmek isteyen kişilerin dinen belirlenen şartları dikkate almaları gerekir. Bu şartlar hem kurban kesecek kişi için hem de kurban edilecek hayvan için geçerli olacak şartları içerir.
Akika kurbanı için belirlenen ve en önemli şartlar şunlardır;
Akika kurbanınızı kendiniz kesecekseniz bu şartları uygulamanız gerekir. Ayrıca kurbanın bağış yaparak kesilmesini sağlayacaksanız şartlara uygun şekilde kesim yapan ve bağış kabul eden kurumları tercih edebilirsiniz. Beni Bırakma Derneği bu aşamada seçebileceğiniz en önemli dernekler arasında bulunur.
Yeni doğan çocuğu için akika kurbanını kesen bireyler kurban etinden yiyebilirler. Dinen bu kurbanının etinin yenilmesinde bir sakınca yoktur. Ancak kişiler isterlerse kurbanın tamamını bağışlayabilirler.
Akika kurbanını kimler yiyebilir? Akika kurbanı hemen herkes tarafından yenilebilen kurban etidir. Kurbanı kesen kişinin kendisi, eşi, çocukları, annesi, babası ve tüm akrabaları eti çeşitli şekillerde tüketebilirler.
Nafile kurbanlar arasında bulunan akika kurbanını yılın tüm günlerinde kesmek mümkündür. Çocuğun doğmuş olması kurbanın kesilmesi için gerekli zamanı gösterir. Akikayı bağışlamak isteyen kişiler ise yıl boyunca Beni Bırakma Derneği’ne bağışta bulunabilirler.
Akika kurbanının kesilme süresi vardır. Hadis ve ayetlerde akika kurbanının çocuğun doğumundan sonraki 7.günde kesilmesi belirtilir. Bu zamanda kurbanın kesilememesi ancak akika kesme niyetinin bulunması durumunda ise doğan çocuğun buluğ çağına ulaşacağı süreye kadar kurbanın kesilmesi mümkündür.
Hz. Ayşe tarafından ise akikanın çocuğunun doğumunun 7.gününde kesilememesi durumunda doğumdan sonraki 14.gün ve 21.günde de kesilebileceği rivayet edilmiştir.
Kurban Bayramı’nda akika kurbanı kesmek mümkündür ancak kesim esnasında akika niyetinin edilmesi gerekir. Bunun yanı sıra akikanın kesilmesi için Kurban Bayramı olması zorunlu değildir. Kişiler çocukların doğumunun 7.gününde ve buluğ çağına kadar istedikleri bir zamanda kurbanı kesebilirler.
Kız ya da erkek çocuğu için akika kurbanı kesimi normal kurban kesimiyle aynı şekilde gerçekleşir. İlk olarak kurban kesmeyi bilen bir kişinin kesim işlemini gerçekleştirmesi gerekir. Bunun yanı sıra kesilecek kurbanın akika şartlarını taşıması, hayvanın kesim esnasında eziyet çekmemesi ve kesim sonrasında da kemiklerinin kırılmaması gibi şartların yerine getirilmesi gerekir.
Akika kurbanının vekaleten kesilmesi durumunda ise mutlaka kesecek kişinin vekalet alması ve bu vekaletle kurbanı kesmesi gerekir. Ayrıca kurban kesiminin akika kurban duası okunarak doğru şekilde kesilmesi önemlidir.
Akika kurbanının İslam dinindeki yeri büyüktür. Bu kurban mezheplere göre sünnet, müstehap ve farz olarak kabul edilir. Hanefi mezhebinde akika kurbanını kesilmesi müstehap ya da mübah olarak kabul edilir. Buna göre kurbanı kesmeyi çocuk sahibi olan anne ya da babanın istemesi gerekir. Hanefi dışında kalan Hanbeli, Şafii ve Maliki mezheplerinde ise akika kurbanı sünnettir. Bu kurbanının kesilmemesi sünnetten uzaklaşmaya neden olur. Bunlar dışında ise Zahiri mezhebi tarafından akikanın kesilmesi farz olarak kabul edilir.
Akika kurbanı Peygamber Efendimiz ile ilgili hadislerde yeri olan kurban çeşididir. İbni Abbas’ın rivayetine göre Hz. Muhammed (s.a.v.) kızı Fatma (r.a.)’dan olma torunları Hz. Hüseyin ve Hz. Hasan için akika kurbanı kesmiş ve kurbanın ardından isimlerini koymuştur.
Ayrıca Ebu Davud (r.a.) ise çocuğun doğumunun yedinci gününde akika kurbanı kesilmesini, çocuğun saçının tıraş edilmesini ve ismini konulmasını rivayet etmiştir. Ayrıca Peygamber Efendimizin eşi Hz. Ayşe validemiz tarafından da akikanın kesilmesi gerektiği rivayetle belirtilmiştir.
Akika kurbanının farz olup olmadığına dair mezheplerin farklı görüşleri bulunur. 4 büyük mezhebe göre akika kurbanı farz değildir. Ancak Zahiri mezhebini benimseyenler tarafından akika farz olan ibadetler arasında bulunur.
Allah rızasını gözetmek ve yeni doğan çocuk için akika kurbanı kesecek kişilerin kesim esnasında bir dua okumaları gerekir.
Akika kurban duasının Arapçası şu şekildedir;
“Allahümme hazihi akikatü fülanin demüha bidemihi. Ve lahmüha bilahmhi ve azmüha biazmihi. Ve cildüha bicildihi ve şa’ruha biş’rihi. Allahümme calha bidaen libni fülanin minennarı.”
Akika kurban duasının meali ise şöyledir; Ey Allah’ım. Bu akika kurbanı oğlumun/kızımın akika kurbanıdır. Oğlum ve kızımın etine ve kanına karşı bu kurbanın eti ile kanını sana takdim ediyorum. Oğlumun/kızımın kemiklerine karşılık kurbanın kemiklerini, derisine karşı kurbanın derisini ve saçlarına karşı da kurbanın yününü takdim ediyorum. Ey Allah’ım bu kurban hürmetine çocuğumun cehennem azabından kurtar ve kurbanı fidye olarak kabul eyle. Amin.
Vacip olan kurban namazında olduğu gibi akika namazında da kesin olarak belirlenen namaz yoktur. Ancak kurban kesmek isteyen kişiler Allah’a olan şükürlerini iletmek amacıyla şükür namazı kılabilirler. Kılınabilecek şükür namazı 2 rekattan oluşur.
İki rekattan oluşan şükür namazı kılınırken Sübhaneke ve Fatiha ardından zammı sure okunarak ilk rekat tamamlanır. Namaz kılan kişiler istedikleri zammı sureyi okuyabilirler. İkinci rekatta da Fatiha sonrasında farklı bir zammı sure okunur. Rekatın tamamlanması ardından namaz bitirilerek dua edilir. Şükür namazına başlarken ve namaz sonunda Allah rızasını kazanma ve kesilen akika kurbanının kabul edilmesi amacının taşındığı belirtilebilir.
İslami benimseyen kişiler tarafından yeni doğan çocuk için akika kurbanı yaygın olan bir gelenek ve ibadettir. Ancak kurban kesmek belirli bir maliyet gerektirdiğinden akika kurbanının borçla kesilip kesilemeyeceği merak edilir.
Akika kurbanı kesmek için zorunluluk yoktur bu nedenle maddi durumu olmayan kişilerin borç alarak kurban kesmelerine gerek yoktur. Çünkü İslam dini maddi durumu elverişli olmayan kişilerin borç yüküne girmesini istemez. İnsanların yeni doğan çocuk için akika kurbanı kesmemeleri günaha girmelerine neden olmaz. Ancak bu kişiler maddi durumları yerine geldiğinde isterlerse bu ibadeti yerine getirebilirler.
Akika kurbanının online olarak bağışlanmasının Allah katında geçerli olup olmadığı insanların bilgi sahibi olmak istedikleri konular arasında bulunur. Kişiler tarafından yapılacak bağışın online veya bizzat gerçekleştirilmesi aynı derece sevap kazanılmasını sağlar. Bunun için akika kurbanı kesmeyi isteyen kişiler isterlerse bizzat kesim işlemini gerçekleştirebilirler isterlerse de online kurban bağışında bulunabilirler.
Ülkemizde akika kurbanı yeni çocuk sahibi olan bireyler tarafından yeni doğan çocuk adına aileler tarafından kesilebilir. Ancak kişiler kurban kesimini bağış yoluyla da gerçekleştirebilir. Ülkemizde hizmet veren derneklerin büyük bir bölümü akika kurban bağışını kabul eder. Beni Bırakma İnsani Yardım Derneği de din kardeşine yardımda bulunmak isteyen kişilerin akika kurban bağışlarını kabul eder. Bağış sahipleri adına kurbanın kesimini gerçekleştirir ve sonrasında da belirlenen ihtiyaç sahiplerine dağıtılmasını sağlar.
İzmir merkezli olarak hizmet veren Beni Bırakma Derneği’ne akika kurbanı bağışlamanın 3 yolu bulunur. Bu yollardan herhangi birisi tercih edilerek hem akika kurbanı vazifesi yerine getirilir hem de kurbana ihtiyaç duyanlara yardımcı olunmuş olur. Aynı zamanda Allah katında çokça sevap kazanılır.
Derneği tercih eden kişilerin akika kurbanı için kullanılabilecek 3 bağış yolu şunlardır;
Bu yollardan birinin tercih edilmesiyle ücret ödenir ve akika kurbanı gerekli yerlere ulaştırılır. Kesilen kurban ile yeni doğan çocuk için yerine getirilmesi gereken kurban kesim vazifesi tamamlanmış olur.
Dernek akika kurbanını faaliyet alanında bulunan ülkelerdeki ihtiyaç sahiplerini belirleyerek bağışı gerçekleştirir. Bu belirlemede kişilerin yoksulluk, hastalık ve kurban etine duydukları ihtiyaç durumu incelenerek öncelik sırası belirlenir. Yapılan belirlemenin ardından ise derneğe yapılan kurban bağışları ihtiyaç sahiplerine pay olarak dağıtılır. Derneğin kurban etini dağıttığı kişiler yoksullar ve hastalar yanı sıra kimsesizler, dullar, mülteciler, öksüzler ve medrese öğrencileridir.
Dernek tarafından dağıtılan akika kurbanının teslim edildiği ülkeler ise Asya ve Afrika ülkeleridir. Bu ülkelerin yaşadıkları yoksulluğun hayatlarını tehlike altına alacak kadar çok olması kurban eti bağışları sayesinde kişilerin bir ya da birkaç öğün tok olmalarına yardımcı olur.
Beni Bırakma Derneği yetkilileri tarafından hayırseverlerin yapacakları kurban bağışlarının ücretleri senelik olarak belirlenir. Böylelikle bir sene boyunca kurban bağışlamak isteyenler verilen tutarı ödemek zorundadır. Bu ücret istenirse online bağışla istenirse havale ve EFT ile ya da şahsen derneğe ödenir.
Akika kurbanı bağışında bulunmak için Beni Bırakma Derneği’ni seçmeniz durumunda dernek tarafından kurban Afrika ve yoksulluk içinde olan diğer ülkelerde yaşayan insanlara dağıtılır. Yapılan bağışa ve kurban kesimine dair görüntüleri ellerinde bulunsun isteyen kişiler için dernek kesim ve dağıtım videolarını kişilere ulaştırır. Videoların gönderilebilmesi içinse kurban bağışı esnasında iletişim numaralarının doğru ve eksiksiz olarak gönderilmiş olması gerekir.